Translate

Κυριακή 27 Ιανουαρίου 2019

Πρόλογος



 "Ο αρπιστής της νήσου Κέρος"
Πηκτίς 2800π.Χ. μουσείο Κυκλαδικής τέχνης,

Όλα ξεκίνησαν από τη διαπίστωση, πως δεν μαθαίνουμε ούτε καν τα στοιχειώδη για την ελληνική μουσική θεωρία και πράξη: τα όργανα, τους ρυθμούς, τους τρόπους.

Το έναυσμα δίνεται μετά από μια έρευνα αγοράς για τον δίαυλο, και την ανακάλυψη, πως δεν μπορεί να μάθει κανείς δίαυλο. Επειδή ούτε διδάσκεται, ούτε  πουλιέται ή αγοράζεται, ούτε κατασκευάζεται, ενώ δεν υπάρχει καν μέθοδος για να μάθει κανείς. Επιπλέον διαπίστωσα πως το ίδιο ισχύει για το σύνολο των αρχαίων οργάνων με τα οποία στήθηκε η μουσική επιστήμη. Έτσι προέκυψε ερευνητική  και συνθετική εργασία για τα μουσικά όργανα και την μουσική θεωρία των Ελλήνων.

Αρχικά μελέτησα τα σχολικά εγχειρίδια τα δικά μου και των αδερφών μου, μετά τα βιβλία μουσικής μου, των φίλων μου μουσικών και αυτά της Δημόσιας βιβλιοθήκης Λευκάδος, τέλος μέσω διαδικτύου επεκτάθηκα στην ελληνική και ξένη βιβλιογραφία αλλά και παρουσιάσεις με αυτόματη μετάφραση σε ιταλική, αγγλική, γαλλική, γερμανική, ισπανική, ρωσική, κινέζικη, κορεάτικη, ινδική, αιγυπτιακή  αλλά και κάθε είδους πηγή πληροφοριών από διπλωματικές εργασίες κάθε σχετικής σχολής που εντόπισα στην έρευνα αυτή. Προφανώς το εύρος του τομέα δεν δίνει περιθώριο για εξάντληση της πραγματικά απέραντης βιβλιογραφίας.
Κατέληξα το 2017 με μια στοιχειώδη μέθοδο αυλού και πολλές απορίες για το αρχαίο ελληνικό μουσικό σύστημα, αλλά και πληροφορίες και γνώσεις για κάθε όργανο, που υπάρχει και χρησιμοποιείται ή δεν χρησιμοποιείται σήμερα.

Ο αυλός ειδικά με τη μορφή του δίαυλου και οι λύρες κάθε είδους είναι αξεχώριστα έτσι προέκυψαν πολλά καινούργια στοιχεία για τις λύρες αλλά και για την ελληνική μουσική γενικότερα.
Με τον τρόπο αυτό κατέφυγα στο πλησιέστερο στάδιο της αρχαίας μουσικής: την βυζαντινή λεγόμενη. Γράφτηκα λοιπόν στην σχολή βυζαντινής μουσικής Λευκάδας αρχικά στο τμήμα θεωρίας και μετά και στο πρακτικής ψαλτικής.

Παράλληλα οργάνωνα όλο το υλικό, που προέκυψε από την έρευνα για τον αυλό και αφορούσε την λύρα. Δεδομένου ότι με τα έγχορδα δεν είχα ποτέ καμία επαφή, ξεκίνησα να σχεδιάζω και να κατασκευάζω αρχαία κιθάρα με τη έννοια του σύγχρονου οργάνου, που διατηρεί όμως όλα τα χαρακτηριστικά των αρχαίων.
Άκουγα σε ντοκιμαντέρ αρχαιολογικών σχολών ανά τον κόσμο τον ήχο των ανακατασκευασμένων με ακρίβεια οργάνων που έκαναν μουσικοί αρχαιολόγοι και διερευνούσα τα κουρδίσματα και τα ειδικά χαρακτηριστικά.

Εκείνες τις μέρες επισκέφτηκα την μαντολινάτα του Ορφέα, [μουσικος φιλολογικός σύλλογος Ορφέας Λευκάδος] και διαπίστωσα εμβρόντητος παρακολουθώντας την πρόβα της μαντολινάτας, ειδικά σε ένα πολύ αργό, λεπτοδουλεμένο, και απαιτητικό κομμάτι, πως η αίσθηση και ο συνολικός ήχος των οργάνων ήταν αυτός που είχα ακούσει πρόσφατα από τα αρχαία όργανα.

Όλη αυτή η ενασχόληση με την γενική εικόνα της μουσικής στο σύνολο της, συνδύασε μέσα μου τα φαινομενικά ασύνδετα κομμάτια.
Προφανώς το έκανα εκμεταλλευόμενος και τις σπουδές ως αρχιτέκτονας εσωτερικών χώρων και βιομηχανικός σχεδιαστής και την εικοσαετή επαγγελματική μου εμπειρία, επομένως την δυνατότητα να βλέπω τη σχεδιαστική: τεχνική ή και καλλιτεχνική συνέχεια ακόμη και μέσα στις μορφολογικές ασυνέχειες.

Επιπλέον δε η ενασχόληση αυτή εκμεταλλευόμενη την ευχέρεια του να συμπληρώνω τα κενά γνώσεως με δημιουργική συνθετική φαντασία και τεχνική κατάρτιση  και γεφυρώνοντας έτσι αυτές τις συνέχειες και ολοκληρώνοντας την εικόνα που δίνουν τα στοιχεία, καταλήγει το όλον με σχετική ασφάλεια σε μια λειτουργική συνολική εικόνα, που είναι πολύ χρήσιμη σε όσους αγαπούν τη μουσική.
Δίνει το νόημα-τη θέση- των πραγμάτων.

Αυτή η εικόνα για τη μουσική συνολικά προσωπικά μου άλλαξε τον τρόπο που βλέπω τα μουσικά πράγματα και οφείλω να τη μοιραστώ με τον μουσικό κόσμο ώστε να γίνει κοινό κτήμα η  ματιά που δίνει νόημα στα κομμάτια του πάζλ των γνώσεων για τα διάφορα όργανα και συστήματα.
Είναι σίγουρα ατελής αυτή η γενική εικόνα ωστόσο εξαιρετικά βοηθητική και παράλληλα κάτι που διαπιστώνω πως δεν υπάρχει στη διάθεση των σπουδαστών και δασκάλων μουσικής.

Βλέπετε μαζί με τα σκόρπια στοιχεία βρήκα και ένα τεράστιο χάος ανακριβειών και άστοχων συνδέσεων. Σε κάποιο βαθμό αυτό είναι αναμενόμενο για θέματα που αφορούν ιστορία χιλιετηρίδων. Ωστόσο φαίνεται πως οι φερόμενοι ως ειδικοί δεν κατανόησαν ποτέ τον ορθό συνδετικό κρίκο των οργάνων θέτοντας την κατάλληλη βάση διαίρεσης και κατάταξης των ειδών. Έτσι τα κατατάσσουν με τρόπο επιφανειακό: μορφολογικά κι όχι με βάση τον σχεδιαστικό σκοπό τους όπως πρέπει.

Ως αρχιτέκτονας και βιομηχανικός σχεδιαστής διακρίνω την συνέχεια του ύφους, δηλαδή του πνεύματος  σχεδιασμού που συνδέει φαινομενικά ανόμοια μορφολογικά στοιχεία, που συνιστούν τους χώρους και τα αντικείμενα. Επίσης όταν σχεδιάζω, περνάω μέσα από ατελείωτο αριθμό μορφών και συνδυασμών, που υπηρετούν τον ίδιο ακριβώς σκοπό με διαφορετική έμφαση και αποτελεσματικότητα σε κάποιο τομέα κάθε φορά. Άρα όλα τα φαινομενικά ανόμοια σχεδιαστικά χαρακτηριστικά είναι συνδεδεμένα άρρηκτα με δεσμούς σκοπιμότητας.

Θεώρησα λοιπόν καθήκον μου να το καταθέσω γραπτώς και να δώσω μια διαφορετική οπτική γωνία του συνόλου της μουσικής αλλά και κάποιων εξειδικεύσεων της από τη μεριά του δημιουργού και των μέσων που την υπηρετούν.

Επιπλέον τα κίνητρα μου εμπλουτίστηκαν όταν αναρωτήθηκα κάποια βασικά ερωτήματα που προέκυψαν από φιλική επαφή με μουσικούς.
Αναρωτήθηκα λοιπόν πόσοι Έλληνες μουσικοί γνωρίζουν:
Πως ήταν οι λύρες;
Ποιά τα είδη τους;
Πως παίζονταν;
Τι ήχο είχε η κάθε μια και τι ιδιαιτερότητες;
Ποιο ήταν το ελληνικό σύστημα μουσικής και που εφαρμόζεται από την προϊστορία μέχρι σήμερα;
Ποιο το ευρετήριο-ρεπερτόριο τους;
Πως να διαβάσουν και να παίξουν την ελληνική παρτιτούρα μονογράμμου;
Πως είναι δυνατόν να είναι ίσως το μοναδικό ανά τον κόσμο ζωντανό-σε χρήση- αυτούσιο και παράλληλα τελειοποιημένο ρεπερτόριο από την αρχαϊκή ακόμη εποχή;
Αξίζει να τα γνωρίζουν αυτά οι μουσικοί;

Είμαι πεπεισμένος για αυτό το τελευταίο επειδή φαίνεται πως δεν γνωρίζουν την ιστορία των οργάνων με τα οποία δημιουργήθηκε η επιστήμη της μουσικής και έθεσαν τα ακλόνητα και πανταχού παρόντα θεμέλια της επιστήμης στη τέχνη κάθε έκφρασης.
Ώστε αφού δεν έχουν γνώση των θεμελίων της επιστήμης της μουσικής μήπως δεν αντιλαμβάνονται τη συνέχεια της από τότε μέχρι σήμερα;
Νομίζω πως έχουν αποσπασματική εικόνα της επιστήμης και τέχνης που υπηρετούν.
Και την απέκτησα εγώ που μόνο μουσικός δεν λογίζομαι; Μήπως είναι η ιδέα μου και έγινα αλαζόνας σκέφτηκα. Καλύτερα να περισσέψει παρά να λείψει κατέληξα.
Ε λοιπόν πρέπει να το δημοσιοποιήσω και ας εκτεθώ.
Τόσο απλό είναι και τόσο σημαντικό ταυτόχρονα.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου